تحقق اقتصاد دیجیتال در گرو تعامل هوشمند با رمزارزها

امنیت اقتصادی از جمله مهم‌ترین ارکان توسعه پایدار کشورها به حساب می آید و می توان گفت بیشتر توجه دولت‌ها در گذشته، بر امنیت نظامی و سیاسی متمرکز بوده است، اما با پایان جنگ سرد و تغییر نظام بین‌الملل، امنیت اقتصادی به‌عنوان اولویتی اساسی مطرح شد.

در واقع جهانی‌شدن، گسترش تجارت بین‌الملل و تحولات مالی، امنیت اقتصادی را در صدر توجهات دولت‌ها قرار داده است، بطوری که در این میان، رمزارزها به‌عنوان یکی از پدیده‌های دنیای دیجیتال، فرصت‌ها و تهدیدهای جدیدی را برای نظام‌های اقتصادی به وجود آورده‌اند.

با توجه به این موضوع  اما بسیاری از کارشناسان معتقدند که این فناوری می‌تواند استقلال مالی کشورها را تهدید کند، در حالی که برخی دیگر آن را ابزاری برای کاهش وابستگی به ارزهای سنتی و تقویت اقتصاد ملی می‌دانند.

مفاهیم سنتی در حوزه اقتصاد با ظهور رمزارزها، تغییر پیدا کرد و از سوی دیگر برخلاف نظام‌های مالی سنتی که تحت کنترل بانک‌های مرکزی و نهادهای دولتی قرار دارند، رمزارزها به‌طور غیرمتمرکز عمل می‌کنند و این موضوع سبب نگرانی بسیاری از سیاست‌گذاران شده است.  

از گذشته کنترل اقتصادی ابزار مهمی برای اعمال حاکمیت کشورها بوده، اما در حال حاضر با ظهور رمزارزها، این کنترل با چالش‌هایی جدی روبه‌رو شده است و حتی برخی کشورها با بهره‌گیری از این فناوری، به دنبال ایجاد سیستم‌های مالی جدیدی هستند که بتواند وابستگی آن‌ها را به ارزهای جهانی مانند دلار کاهش دهد.

براین اساس این تحولات اهمیت بررسی علمی و پژوهشی در مورد اثرات رمزارزها بر امنیت اقتصادی را بیش از پیش آشکار می‌کنند.

طبق پژوهش های انجام شده که در آن از رویکردی علمی تحت عنوان «نظریه داده‌بنیاد (GT)» استفاده شده است، رمزارزها می‌توانند تأثیرات متفاوتی بر امنیت اقتصادی کشورها داشته باشند.

براین اساس می توان گفت به طور کلی، فرصت‌های ناشی از این فناوری حدود نیمی از یافته‌ها را تشکیل می‌دهند، در حالی که تهدیدهای آن نزدیک به ۳۹ درصد از نتایج را به خود اختصاص داده اند و این امر حاکی از آن است که رمزارزها، علاوه بر چالش‌هایی که به همراه دارند، می‌توانند فرصتی برای توسعه اقتصادی نیز محسوب شوند.

به عنوان مثال، آن‌ها می‌توانند وابستگی کشورها به ارزهای سنتی را کاهش داده و امکان انجام مبادلات مالی سریع‌تر و کم‌هزینه‌تر را فراهم کنند و یا در عین حال، یکی از مهم‌ترین نگرانی‌های مطرح‌شده در این پژوهش، خطر از دست رفتن کنترل دولت‌ها بر سیاست‌های پولی است.

در صورتی که دولت‌ها نتواند تعامل مؤثری با رمزارزها داشته باشند، امکان دارد حاکمیت اقتصادی آن‌ها تضعیف شود و نظام مالی کشورها به سوی عدم شفافیت و بی‌ثباتی سوق پیدا کند و یا حتی از سوی دیگر، کشورهایی که بتوانند سیاست‌های هوشمندانه‌ای برای بهره‌گیری از این فناوری تدوین کنند، می‌توانند از مزایای آن بهره‌مند شوند و جایگاه اقتصادی خود را تقویت کنند.

طبق بررسی‌های تکمیلی این پژوهش رمزارزها نقش مهمی در آینده اقتصاد دیجیتال خواهند داشت و حتی در دنیای امروز، دیگر نمی‌توان این فناوری را نادیده گرفت و بسیاری از کشورها در حال تدوین استراتژی‌هایی برای کنترل و مدیریت آن هستند.

البته در این میان یکی از نکات کلیدی در این زمینه، نقش بانک‌های مرکزی است.

در صورتی که بانک‌های مرکزی به جای مقاومت در برابر این فناوری، به عنوان یک بازیگر فعال وارد میدان شوند، می‌توانند با استفاده از آن، سیاست‌های پولی کارآمدتری تدوین کنند و امنیت اقتصادی را تقویت کنند و یا حتی از سوی دیگر اگر تعامل هوشمندانه‌ای با این پدیده صورت نگیرد، ممکن است کشورها با چالش‌های جدی در حوزه سیاست‌گذاری اقتصادی مواجه شوند.