تکنولوژی‌های جدید مالیات‌ستانی در سال 1403 شامل چه مواردی بود؟
سازمان امور مالیاتی کشور در سال 1403 اقدام به استفاده از تکنولوژی‌های جدید مالیات‌ستانی کرد.
براین اساس می توان گفت استفاده از تکنولوژی‌های جدید در مالیات‌ستانی می‌تواند به بهبود فرآیندها، افزایش دقت و جلوگیری از فرار مالیاتی کمک کند.
براین اساس پیاده‌سازی سیستم‌های آنلاین برای فرآیندهای مالیاتی، استفاده از تحلیل‌های داده‌ای برای شناسایی الگوها و رفتارهای مالیاتی، شناسایی ریسک‌های احتمالی از جمله تکنولوژی‌های جدید برای سیاستگذاری مالیاتی محسوب می‌شود.
توسعه حسابرسی سیستمی
حسابرسی سیستمی به معنای فرآیندی سیستماتیک و منظم است که هدف آن ارزیابی، تضمین و بهبود امنیت، کارآیی و موثر بودن سیستم‌های اطلاعاتی است.
براین اساس این فرآیند نه تنها به اطمینان از اطلاعاتی که در دسترس است، بلکه به تجزیه و تحلیل ریسک‌ها و بهبود فرآیندهای کلان سازمان نیز می‌پردازد و از سوی دیگر با ارزیابی و بهینه‌سازی فرآیندها و سیستم‌های اطلاعاتی، حسابرسی سیستمی به سازمان‌ها کمک می‌کند تا عملکرد خود را بهبود بخشند و به سرعت به تغییرات پاسخ دهند.
می توان گفت از جمله این دستاوردها باید به موارد زیر اشاره کرد:
حسابرسی و قطعی‌سازی ۱۰۰درصدی اظهارنامه‌های مالیات بر درآمد مستغلات اجاری در حالی که پیش از این یک میلیون اظهارنامه به صورت ممیزمحور مورد رسیدگی قرار می‌گرفت.
افزایش استفاده از ظرفیت ماده ۹۷ قانون مالیات‌های مستقیم با استفاده از دیتاهای دریافتی مؤدیان در اجرای ماده ۱۶۹ مکرر که منتج به کاهش انتخاب اظهارنامه‌های اشخاص حقوقی جهت حسابرسی توسط ادارات امور مالیاتی به حدود ۳۰درصد و صاحبان مشاغل به حدود ۲۰درصد شد.
محاسبه سیستمی مالیات ساخت و فروش املاک
حداکثر ۴درصد از پرونده‌های دارای اظهارنامه ابرازی، توسط ماموران مالیاتی رسیدگی می‌شود.
براین اساس به کارگیری رویکرد حسابرسی سیستمی و کاهش ارجاع پرونده‌ها به ماموران مالیاتی، ضمن کاهش هزینه وصول و افزایش سرعت رسیدگی‌ها و به تبع آن افزایش رضایتمندی مؤدیان مالیاتی، باعث شده است از ظرفیت زمان ماموران مالیاتی برای رسیدگی موثرتر به پرونده‌های بزرگ یا پرونده‌های مشکوک به فرار مالیاتی و همچنین اجرای قرارهای رسیدگی استفاده شود.
تولید اظهارنامه پیش‌فرض مالیات عملکرد صاحبان مشاغل و مالیات ارزش افزوده اشخاص حقوقی و صاحبان مشاغل
- مالیات عملکرد صاحبان مشاغل:
سازمان امور مالیاتی برای نخستین بار در نظام مالیاتی ایران، برای بالغ بر ۳۵هزار مؤدی با میزان فروش و درآمد خالص بالای ۱۸میلیارد تومان که طبق قانون امکان استفاده از ظرفیت محاسبه سیستمی مالیات مقطوع رانداشته‌اند، اظهارنامه پیش‌فرض بر مبنای داده‌های در اختیار سازمان تهیه کرده که در نهایت بیش از ۱۳.۵هزار نفر از این تعداد، اظهارنامه پیش‌فرض خود را تایید و تسلیم و مبلغ ۵.۸هزار میلیارد تومان مالیات توسط مؤدیان موصوف ابراز شد که در اجرای ماده ۹۷قانون مالیات‌های مستقیم، اظهارنامه تسلیمی آنها به عنوان اظهارنامه کم‌ریسک تلقی شده و بدون نیاز به حسابرسی توسط ماموران مالیاتی مورد پذیرش واقع و مالیات ابرازی آن قطعی شده است.
در واقع این اقدام ضمن افزایش رضایتمندی مؤدیان مالیاتی و ارتقای سطح تمکین داوطلبانه آنان مزایایی را جهت صاحبان مشاغل به شرح ذیل فراهم کرد:
اما سهولت انجام تکالیف مالیاتی و عدم نیاز به ارائه مدارک و اسناد لازم به سازمان امور مالیاتی جهت تشخیص درآمد مشمول مالیات از دیگر فواید این موضوع است.
اظهارنامه مالیاتی آنها در اجرای ماده (۹۷) قانون مالیات‌های مستقیم به عنوان اظهارنامه مالیاتی کم‌ریسک تلقی شده و بدون رسیدگی مورد پذیرش قرار گرفت.
برگ قطعی آنها بر مبنای همان اظهارنامه مالیاتی پیش‌فرض صادر شد.
همچنین اقدام مذکور، با کاهش زمان و هزینه وصول مالیات، تسهیل و تسریع در فرآیندهای رسیدگی، تحقق حسابرسی سیستمی با هدف حذف حسابرسی دستی و کاهش خطای انسانی در محاسبه مالیات، منجر به تحقق درآمدهای مالیاتی شد.
- مالیات ارزش افزوده اشخاص حقوقی و صاحبان مشاغل:
۵۰۰هزار اظهارنامه پیش‌فرض ارزش افزوده در هر دوره مالیاتی برای اشخاصی که وضعیت آنها در بخش ثبت‌نام فراخوان شده بود، تولید شد.
قطعی‌سازی سیستمی و بدون رسیدگی اظهارنامه‌های مالیات ارزش افزوده
۹۱هزار اظهارنامه مالیات ارزش افزوده مربوط به دوره زمستان ۱۴۰۲ بدون رسیدگی و به صورت سیستمی قطعی شد.
قطعی‌سازی پرونده‌های مالیات ارزش افزوده بدون اظهارنامه سال ۸۷ تا ۱۴۰۰ اشخاص حقوقی و ۸۷ لغایت ۱۴۰۲ صاحبان مشاغل با استفاده از ظرفیت ضریب کاهشی.
در اجرای بند (ت) تبصره (۶) قانون بودجه ۱۴۰۳ سازمان امور مالیاتی می‌تواند پرونده‌های مالیاتی سال‌های ۱۳۸۷ تا ۱۴۰۲ را که اظهارنامه تسلیم نشده یا قطعی نشده‌اند با استفاده از حسابرسی سیستمی و ایجاد اظهارنامه برآوردی بر اساس اطلاعات سامانه‌ای، فروش و تراکنش‌های بانکی قطعی کند.
مالیات این‌گونه پرونده‌ها بر اساس قانون بودجه با استفاده از ضریب کاهشی و به نسبت ارزش افزوده ایجادشده، تعیین شده است. با این اقدام تکلیف قطعیت تعداد کثیری از پرونده‌های مالیاتی که سالیان متمادی به عهده سازمان امور مالیاتی و فعالان اقتصادی بوده است، تعیین شده و به سرانجام می‌رسند.