بازارهای موازی جهانی زیر سایه جنگ
وحید شقاقیشهری - اگرچه در روزهای ابتدایی جنگ حماس و اسرائیل، بازارهای جهانی از جمله طلا، دلار و نفت بدون واکنش به مسیر خود ادامه دادند، طولانی شدن این حملات از یک‌سو و امکان فراگیر شدن آن در منطقه با توجه به اعلام رسمی یمن و امکان انجام این مهم از سوی حزب‌الله از سوی دیگر، بازارهای موازی جهانی را به واکنش شدیدتری واداشته است. با این اوصاف کم‌کم به نظر می‌رسد سایه جنگ را می‌توان بر سر بازارهای موازی دید. در ادامه نیم‌نگاهی به واکنش این بازارها خواهیم داشت.
در روزهای نخست درگیری، فعالان اقتصادی دنیا بر این باور بودند که دامنه جنگ گسترش نخواهد یافت؛ اما با گذشت زمان ورق برگشت و احتمال فراگیری جنگ با توجه به مسائلی مانند امکان حمله زمینی اسرائیل و رویارویی با لبنان و یمن و دیگر کشورها، افزایش پیدا کرد. درنتیجه احتمال افزایش دامنه جنگ، بازارها واکنش جدی به این موضوع نشان دادند. به‌عنوان مثال، آن‌طور که آمارها می‌گویند، بورس‌های دنیا به‌خصوص بورس آمریکا واکنش منفی داشتند و سهام شرکت‌های بزرگ دنیا از جمله اپل، گوگل، مایکروسافت و… حتی با ریزش بیش از ۱۰ درصدی در یک‌روز مواجه شدند.
از سوی دیگر در بازار طلا نیز شاهد افزایش بودیم؛ تا جایی که این فلز زرد از محدوده یک‌هزار و ۸۵۰ دلار برای هر اونس به محدوده ۲هزار دلار پرواز کرد و رشد بیش از ۱۰درصدی داشت. بازار نفت، اما مانند بورس‌های جهانی و طلا رشد یا افت خاصی را تجربه نکرده و در رفت و آمد بود. به عنوان مثال، نفت خام در روزهای ابتدایی جنگ حدود ۴ دلار افزایش را تجربه کرد و بعد از آن کمی عقب نشست. براساس گزارش بانک‌جهانی اگر جنگ به سایر کشورها کشیده شود، نفت واکنش بیشتری نشان خواهد داد و حتی براساس پیش‌بینی این بانک شاهد نفت ۱۵۰ دلاری نیز خواهیم بود.
یکی از دیگر بازارهایی که جنگ را به پله‌ای برای صعود خود تبدیل کرد، بازار رمزارزها بود. روند صعودی این بازار را می‌توان در جایی مشاهده کرد که بیت‌کوین در این فاصله بیش از ۲۵ درصد رشد کرد و رکورد ۳۵ هزاردلاری خود را بعد از چند ماه شکست. بازارهایی مانند مس و فولاد واکنش معناداری به جنگ نشان ندادند، اما قیمت گاز روند افزایشی داشت و از کف قیمتی خود که تازه به آن رسیده بود فاصله گرفت.
بررسی بازارهای موازی جهانی گویای این بود که نتیجه تاثیر جنگ بر بازارهای جهانی این است که بازارهای مالی و بورس‌ها واکنشی منفی و از آن سو طلا و رمزارز واکنشی مثبت داشتند. حالا تاثیر جنگ حماس و اسرائیل بر بازارهای داخلی کشور ایران چیست؟ بازار سرمایه ایران در واکنش به جنگ روند منفی را در پیش گرفت و فردای شروع جنگ شاخص‌کل بازار سرمایه با ریزش بیش از ۵۰ هزار واحدی روبه‌رو شد و پس از آن ارزش معاملات به‌شدت پایین آمد. براساس آمارها، بازار طلا و دلار از بازارهای جهانی الگوبرداری کرده و واکنشی مثبت نسبت به این موضوع نشان دادند. اینکه در روزهای آتی جنگ فراگیر شود و پای آن به کشورهای اسلامی و نفتی وارد شود، مساله سرنوشت‌سازی است و می‌تواند شوک تورمی را به دنیا متحمل کند.