قوانین واردات تجهیزات معدنی به درستی اجرا نمی‌شود
برخلاف چیزی در قانون برای ورود ماشین آلات معدنی اشاره شده است که معدن دار می‌تواند، ماشین آلات مورد نیاز خودشان را بدون پرداخت سود و عوارض گمرگی وارد کنند، ولی ظاهرا گمرک کشور و همچنین سازمان توسعه کشور گویا چنین موضوعی را اصلا قبول ندارند و اصلا اعتنایی به این مورد نمی‌کنند تا تجهیزات مورد نیاز بدون هیچ مانعی وارد کشور شده و مورد استفاده قرار گیرد. در واقع برای واردت انواع تجهیزاتی که برای بخش معادن بسیار ضروری است سنگ اندازی‌های گوناگونی در این خصوص صورت می‌گیرد.
برای همین بخش‌های مختلف معدنی هزینه‌های فراوانی را برای واردات ماشین آلات معدنی در نظر می‌گیرند، ولی به دلیل این که این تجهیزات به موقع به دست تولید کننده نمی‌رسد این مساله به تنهایی مشکلات فراوانی را برای معدن کاران ایجاد می‌کند.
بنابراین قوانینی که در گمرک جمهوری اسلامی ایران، وزارت صمت و سازمان توسعه تجارت برای ورود ماشین آلات معدنی تنظیم شده است، قوانین درستی است، اما متاسفانه به درستی اجرا نمی‌شود. در نتیجه این‌ها خودشان مانع بزرگی به شمار می‌آیند. زیرا همین که معدن کار ما می‌خواهد ماشین آلاتی را وارد کند، با چالش‌ها و سنگ اندازی‌های گوناگونی مواجه می‌شود در حالی که یکی از موتورهای محرک اقتصادی کشور معادن هستند.
سیف الله آراسته، نایب رییس کمیسیون معدن انجمن سنگ ایران:
*در بخش سنگ‌های ساختمانی به چه پیشرفت‌هایی رسیده‌ایم؟ آیا پیشرفت‌هایی که در این زمینه وجود داشته چشم گیر بوده است یا نه؟
متاسفانه طی سنوات گذشته، در بخش سنگ‌های ساختمان در ایران نه تنها پیشرفتی نداشته‌ایم، بلکه در این حوزه عقب گردهایی هم وجود داشته و به نتایجی که در این خصوص انتظار داشته‌ایم نرسیده‌ایم.
در واقع نتوانسته‌ایم جایگاهی که صنعت سنگ ایران، شایسته آن بوده است را طی سال‌های اخیر به دست بیاوریم. زیرا در این خصوص مشکلاتی مانند تحریم‌های بین المللی و تحریم‌های داخلی برایمان ایجاد کرده‌اند. همچنین شرایط بد اقتصادی نیزباعث شد صنعت سنگ ایران از جایگاه واقعی خودش در دنیا محروم بماند و به پیشرفت‌هایی که لایقش بوده است نرسد.
با توجه مشکلاتی که در این عرصه وجود دارد به طور کلی آینده خوبی را برای صنعت سنگ ایران متصور نیستم، اگر که مشکلات این حوزه توسط مسوولان این بخش حل نشود و حمایت‌های لازم دولتی به خوبی و به موقع صورت نگیرد، قطعا در آیندهٔ نه چندان دور مشکلات این بخش اقتصادی بیشتر هم خواهد شد که در آن صورت دیگر قابل جبران و حل و فصل شدن نیست.
به رغم این که ما نقشه راه معدن و نقشه راه صنعت سنگ را داریم که توسط خود وزارت صمت تایید شده است، ولی متاسفانه حمایت‌های لازم در این صنعت انجام نشده است. بنابراین این نقشه‌ها و برنامه‌های مدونی که در این رابطه وجود دارد ابتر مانده است. چرا که وقتی نقشه‌ای مورد استفاده قرار نگیرد دیگر سودی برای هیچ کس نخواهد داشت.
اولین موضوعی که در این رابطه وجود دارد این است که زیرساخت‌های لازم در زمینه‌های مختلف معدنی ایجاد شود. در بخش معدن زیرساخت‌ها دارای چند وجه مختلف هستند، یکی از مهمترین وجه‌ها که باید مورد توجه دقیق قرار بگیرد مساله، زیر ساختی معدن و وجود ماشین آلات به روز معدنی است. ماشین آلات معدنی علارغم این که در قانون اشاره شده است که معدن دار می‌تواند، ماشین آلات مورد نیاز خودشان را بدون پرداخت سود و عوارض گمرگی وارد کنند، ولی ظاهر مثل این که گمرک کشور و همچنین سازمان توسعه کشور گویا چنین موضوعی را اصلا قبول ندارند و اصلا اعتنایی به این مورد نمی‌کنند. برای همین بخش‌های مختلف معدنی هزینه‌های فراوانی را برای واردات ماشین آلات معدنی در نظر می‌گیرند که این مساله به تنهایی مشکل ساز شده است.
بنابراین قوانینی که در گمرک جمهوری اسلامی ایران، وزارت صمت و سازمان توسعه تجارت برای ورود ماشین آلات معدنی تنظیم شده است، این‌ها خودشان مانع بزرگی به شمار می‌آیند. زیرا همین که معدن کار ما می‌خواهد ماشین آلاتی را وارد کند با چالش‌ها و سنگ اندازی‌های گوناگونی مواجه می‌شود در حالی که یکی از موتورهای محرک اقتصادی کشور معادن هستند.
معادن در دو قسمت بزرگ مقیاس و کوچک مقیاس در حال فعالیت هستند و بیش از ۹۰ درصد معادن ایران در بخش کوچک مقیاس فعالیت می‌کنند. زیرا معادن کوچک مقیاس، کارآفرینی بیشتری نیز دارند. بنابراین باید معادن کوچک بسیار مورد حمایت قرار بگیرند. زیرا باید معادن کوچک فعالیت‌های روزافزونی داشته باشند. این معادن توان خرید دستگاه‌های بزرگ و گران قیمت را ندارند، ولی اگر هم بخواهد با هزینهٔ خودش ماشین مورد نیازش را تامین کند، انواع سنگ اندازی‌ها در این رابطه صورت می‌گیرد تا در نهایت فعالان معادن کوچک نتواند تجهیزات مورد نیاز خودشان را تامین کنند.
در واقع معادن را دچار چالش‌های اساسی می‌کنند که مثلا فلان قدر حقوق دولتی بدهند، یا مجوزها اصلا به چه شکلی باشد و میزان تولید چقدر باشد. تا در نهایت این فعال بخش معدنی برای افزایش تولیدات خود بتواند دستگاهی را وارد کند. یعنی یک فعال معدنی باید پیش شرط‌های مختلفی را برای واردات تجهیزات معدنی خود بگذراند تا در نهایت موفق به اخذ مجوز برای واردات ماشین آلات مورد نیازش باشد.
در یک نقطه‌ای باید وزارت صمت قبول کند که اگر این معدن کار ماشین لازم را داشته باشد، میزان تولیداتش افزایش پیدا می‌کند، اما الان فاصلهٔ زیادی با آن میزان تولید مد نظر دارد. پس باید متوجه شوند که به خاطر نبود تجهیزات لازم و ماشین آلات به روز هنوز معادن به موفقیت‌های لازم نرسیده‌اند و نتوانسته‌اند در این زمینه موفق عمل کنند.
بنابراین سنگ اندازی‌هایی که در زمینه واردات ماشین آلات صورت می‌گیرد فقط باعث می‌شود، پیشرفت‌های لازم در زمینه‌های مختلف معدنی و صنعت سنگ‌های معدنی و ساختمانی صورت نگیرد. یعنی اصلا با وجود چنین موانعی چطور می‌توان امیدوار بود که پیشرفتی در صنایع مختلف معدنی داشته باشیم.
بنابراین دولت اول باید اجازه دهد ماشین آلات وارد کشور شود، میزان تولیدات تا حد ممکن افزایش پیدا کند، بعد ازآن برای این مجموعه‌ها حقوق دولتی در نظر بگیرند. زیرا اگر اشتغال زایی خوبی در این عرصه صورت پذیرد، قطعا به کارآفرینی خوبی می‌رسند در نتیجه دولت هم از همین شرایط منتفع شده و به درآمد زایی خوبی می‌رسد. اما این نوع سنگ اندازی‌ها و حمایت نکردن‌ها باعث می‌شود صنایع معدنی پیشرفت خوبی نداشته باشند.
طی دو سال گذشته مجوز ورود هزاران ماشین آلات معدنی صادر شده و به همین میزان هم ماشین‌ها در گمرک باقی مانده‌اند. در این جا این سوال پیش می‌آید که ماشینی که مخصوص استفاده از معدن است مگر قرار است در کجا مورد استفاده قرار گیرد؟ به جز این که بیآید و در بخش معدن فعال شود و میزان تولیدات افزایش یابد.
دولت باید اجازه ورود ماشین آلات معدنی را صادر کند و در این زمینه سنگ اندازی نداشته باشد، در این زمینه سرمایه گذاری‌های لازم انجام شده است، فقط باید دولت دستورالعمللی صادر کند و اجازه ورود این ماشین آلات را به داخل کشور بدهد تا فعالان معدنی بتوانند از این تجهیزات استفاده درستی داشته و تا حد امکان میزان تولیدات معدنی را افزایش دهند.