معنای تنش‌های دریای سرخ برای تجارت جهانی
مایکل ریس - زنجیره‌های تامین جهانی به دلیل منحرف کردن سفرهای بزرگ‌ترین شرکت‌های کشتیرانی جهان از دریای سرخ، با اختلال شدید روبه‌رو هستند. رویکرد حوثی‌ها در یمن در قبال کشتی‌های تجاری موجب شده است تا بسیاری از شرکت‌ها تصمیم بگیرند از یکی از خطوط کشتیرانی پرتردد جهان اجتناب کنند.
چه اتفاقی افتاده است؟ : حوثی‌ها از زمان آغاز جنگ اسرائیل و حماس در ماه اکتبر حملات خود را افزایش داده‌اند. این گروه علیه کشتی‌های خارجی که کالا را از طریق تنگه باب‌المندب به اسرائیل حمل می‌کنند - کانالی به عرض ۲۰مایل که اریتره و جیبوتی در سمت آفریقا را از یمن در بخش شبه‌جزیره عربی از هم جدا می‌کند- از پهپاد و راکت استفاده می‌کند. کشتی‌ها معمولا این مسیر را از جنوب طی می‌کنند تا به کانال سوئز مصر در شمال برسند. اما به دلیل حملات و تهدید حملات آینده، چند شرکت بزرگ کشتیرانی جهان، از جمله شرکت کشتیرانی مدیترانه و مرسک، کشتی‌ها را به مسیری طولانی‌تر در اطراف دماغه امید نیک آفریقا و سپس به سمت غرب قاره منحرف کرده‌اند. بریتیش‌پترولیوم تمامی محموله‌های نفت از طریق دریای سرخ را متوقف کرده و علت آن را «وخامت اوضاع امنیتی» دانسته است. سفرهای طولانی‌تر، حداقل ۱۰روز به زمان حمل‌ونقل اضافه می‌کند و میلیون‌ها دلار برای شرکت‌ها هزینه دارد.
چرا این مسیر حمل‌ونقلی مهم است؟ : هر کشتی که از کانال سوئز به اقیانوس هند می‌رود یا از اقیانوس هند عبور می‌کند، باید از تنگه باب‌المندب و دریای سرخ بگذرد. کانال سوئز سریع‌ترین مسیر دریایی بین آسیا و اروپاست و به‌ویژه در حمل‌ونقل نفت و گاز طبیعی مایع (LNG) اهمیت دارد. به گفته شرکت تحلیلی ورتکسا، حدود ۹میلیون بشکه نفت در روز از طریق کانال سوئز در نیمه اول سال ۲۰۲۳ حمل شده است. تحلیلگران S&P Global Market Intelligence می‌گویند که نزدیک به ۱۵درصد از کالاهای وارداتی به اروپا، خاورمیانه و شمال آفریقا از آسیا و خلیج‌فارس از طریق دریا حمل می‌شود و شامل ۲۱٫۵درصد نفت تصفیه‌شده و بیش از ۱۳درصد نفت خام است. اما این فقط مربوط به نفت نیست. کشتی‌های کانتینری انواع کالاهای مصرفی که در مغازه‌ها دیده می‌شوند، از جمله تلویزیون، لباس و تجهیزات ورزشی را حمل می‌کنند.
حملات دریای سرخ چه تاثیری بر مصرف‌کنندگان دارد؟ : به گفته کریس راجرز، رئیس تحقیقات زنجیره تامین در S&P Global Market Intelligence، اجتناب‌ناپذیر است که زنجیره‌های تامین به دلیل منحرف شدن کشتی‌ها از دریای سرخ تحت‌تاثیر قرار گیرند، اما کالاهای مصرفی «بیشترین تاثیر را خواهند پذیرفت». اگرچه او خاطرنشان می‌کند که اختلال فعلی «در طول فصل حمل‌ونقل خارج از پیک» رخ داده است. تاخیر در رسیدن محصولات به مغازه‌ها به دلیل افزایش مسیر دماغه امید نیک در حدود ۳۵۰۰مایل دریایی قابل انتظار است. غول مبلمان Ikea و خرده‌فروش بریتانیایی Next هر دو هشدار داده‌اند که در صورت ادامه اختلال در حمل‌ونقل، عرضه محصولات ممکن است به تعویق بیفتد. تسلا تولید در تنها کارخانه خودروهای الکتریکی اروپایی خود را به دلیل اختلال در عرضه متوقف کرده است. مسافت اضافی همچنین هزینه بیشتری برای شرکت‌ها خواهد داشت.
به گفته مشاوران زنجیره تامین Drewry، قیمت استفاده از کانتینر ۴۰فوتی در هفته گذشته ۱۵درصد افزایش یافته است. این هزینه‌های اضافی می‌تواند توسط مشاغل به مشتریان منتقل شود و مشتریان هم از افزایش قیمت متاثر شوند. با این حال، نرخ کانتینر هنوز بسیار کمتر از سطوحی است که در سال ۲۰۲۱ مشاهده شد؛ زمانی که هزینه‌های حمل‌ونقل مطابق با تقاضا به دلیل کاهش محدودیت‌های کووید، افزایش یافت. همچنین نگرانی‌هایی وجود دارد مبنی بر اینکه این اختلال حمل‌ونقل در دریای سرخ باعث افزایش قیمت نفت شود. افزایش قیمت نفت، به‌عنوان عنصر کلیدی در سوخت خودرو، می‌تواند به قیمت‌های بالاتر در پمپ‌ها و همچنین تورم بالاتر منجر شود. تورم که سرعت افزایش قیمت‌ها را اندازه‌گیری می‌کند، در بریتانیا در حال کاهش بوده و در حال حاضر ۳٫۹درصد است.
وقتی از مختل شدن ارسال گاز طبیعی مایع (LNG) سخن به میان می‌آید، حتی اگر قیمت انرژی عمده‌فروشی افزایش یابد، هرگونه افزایشی حداکثر تا آوریل ۲۰۲۴ به صورت‌حساب‌های داخلی وارد نمی‌شود. این امر به این دلیل است که سقف قیمت انرژی که میزان شارژ عرضه‌کنندگان را محدود می‌کند، از قبل برای ژانویه تعیین شده است. آیا جابه‌جایی بار از طریق دریا تنها گزینه است؟ راجرز می‌گوید که حمل کالا از طریق راه‌آهن مستلزم «عبور از روسیه» است که به دلیل تهاجم به اوکراین تحت تحریم‌های اقتصادی قرار دارد، در حالی که «حمل کامیون از خلیج‌فارس به اسرائیل ممکن است تنها حدود ۳درصد از حمل‌ونقل را جبران کند.»
در پاسخ چه کاری انجام می‌شود؟ : ایالات‌متحده در ماه دسامبر یک عملیات دریایی بین‌المللی را برای محافظت از کشتی‌ها در مسیر دریای سرخ آغاز کرد. کشورهایی مانند بریتانیا، کانادا، فرانسه، بحرین، نروژ و اسپانیا به این عملیات پیوستند، اما برخی از شرکت‌های کشتیرانی تمایلی به شروع مجدد استفاده از این مسیر نداشتند. مرسک پس از شروع عملیات امنیتی، برای مدت کوتاهی محموله‌ها را از طریق دریای سرخ از سر گرفت، اما پس از اینکه یکی از کشتی‌های کانتینری آن مورد حمله قرار گرفت، دوباره حرکت را متوقف کرد. نیروهای دریایی آمریکا و بریتانیا در دریای سرخ حملات هوایی به یمن را آغاز کردند. جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا ادعا کرد: «این حملات هدفمند پیام روشنی دارد.»