آیا فقط ثروتمندان شاد هستند؟
شهرزاد زمانی - اگرچه تحقیقات قبلی (از جمله گزارش شادی جهانی)، نشان می‌دهند که رشد اقتصادی (اساساً پول بیشتر) راهی بی‌خطر برای افزایش رفاه جوامع است، همکاری موسسه علوم و فناوریِ محیطی دانشگاه اتونوما بارسلونا (ICTA-UAB) با دانشگاه مک گیل در کانادا این دیدگاه را به چالش می‌کشد.
محققان، با گفتن اینکه مطالعات قبلی جوامع با مقیاس کوچک از جمله مردم بومی را نادیده گرفته و نتایج تحریف‌شده‌ای به دست آورده‌اند که تنها بر پاسخ شهروندان در جوامع صنعتی متمرکز شده است، این موارد را مورد مطالعه قرار دادند. «ما متوجه شدیم که سطحِ متوسط رضایت از زندگی بالا و قابل مقایسه با کشورهای ثروتمند، برای جمعیت‌های متعددی که درآمد پولی بسیار پایینی دارند، گزارش شده است.»
در جوامع مورد بررسی، مبادله پول کمترین نقش را در زندگی روزمره ایفا می‌کند و معیشت به‌طور مستقیم به طبیعت بستگی دارد. با تجزیه‌وتحلیل نتایج حاصل از یک نظرسنجی از ۲ هزار و ۹۶۶ عضو مردمان بومی و جوامع محلی در میان ۱۹ سایت توزیع‌شده در سطح جهانی، تنها ۶۴ درصد از خانوارهای مورد بررسی درآمد پولی و نقدی داشتند.
بر اساس یافته‌ها، چهار منطقه از ۱۹ مورد، میانگین رضایت از زندگی بسیار بالایی دارند (بیش از هشت از ۱۰ نمره). میانگین در ۱۹ جامعه در مقیاس کوچکِ مورد بررسی، ۶٫۸ از ۱۰ است، حتی اگر بیشتر مناطق، درآمدی دارند که تخمین زده می‌شود کمتر از هزار دلار (۹۲۸ یورو) در سال برای هر نفر باشد.
محققان در گزارش خود گفتند که «امروزه اجماع بر این است که ثروت کشورها ارتباط تنگاتنگی با این که ساکنان می‌توانند زندگی نزدیک به ایده‌آل خود را داشته باشند یا نه دارد.» آن‌ها به این نتیجه رسیدند که اگر چنین بود، «دستیابی به رضایت بالای زندگی برای همه انسان‌ها احتمالاً مستلزم استخراج مواد بسیار بیشتری نسبت به حال حاضر خواهد بود» و اکوسیستم بیش از پیش قربانی می‌شد.
به نظر می‌رسد مردم تمایل دارند شادی خود را با معیارهای متفاوتی بسنجند، مانند اینکه زندگی آن‌ها در این جامعه چگونه است. این مطالعه نشان داد که اگر سطح «معیارهای نامرتبط با ثروت پولی» ایده‌آل باشد، ثروت پولی فردی بسیار کم‌اهمیت است.
در میان جوامع مورد بررسی، اکثر افرادی که می‌گویند رضایت از زندگی‌شان در بالاترین سطح است (۱۰ از ۱۰)، از تبت و سایر گروه‌های قومی بزرگ‌ترین شهرستان در ولایت خودمختار دیگینگ تبت (Diqing Tibetan Autonomous Prefecture) بودند.
دومین و سومین جوامع شاد، آمازونیایی‌های بومی ساکن در نزدیکی رودخانه جوروآ (Juruá) در برزیل و مردم ساکن بولگان سوم (Bulgan soum) در مغولستان بودند که این مکان‌ها به ترتیب محل زندگی نزدیک به ۶ هزار قزاق و سایر گروه‌های قومی و صد هزار دام هستند.
بخش بزرگی از مردم بومی پای تاویترا (Pai Tavytera) در پاراگوئه نیز رضایت از زندگی خود را بسیار بالا گزارش کردند (هشت از ۱۰) که در سایر نظرسنجی‌ها نمونه‌ای از کشورهای ثروتمند اسکاندیناوی است.
ندیدن رابطه بین شادی و زندگی در کنار هم، در دره‌های احاطه‌شده توسط کوه‌های پوشیده از برف یا نزدیک جنگل‌های بارانی و در رابطه تنگاتنگ با طبیعت، دشوار است.