مشتریان تالار ارز توافقی چه کسانی هستند؟/ عدم دخالت دولت در نرخ تالار توافقی

علی شهیدی، مدیر ارز بازرگانی و عملیات ارزی مرکز مبادله ایران در تشریح جزییات جدید از راه‌اندازی مرکزی برای خرید و فروش توافقی ارز به دلیل ایجاد تالار ارز توافقی اشاره و اظهار کرد: یکی از دغدغه‌های مهم بانک مرکزی، سامان دادن به بازار ارز از طریق طراحی سامانه‌های متمرکز و ایجاد بازار‌های مناسب معاملات ارز است و از جمله مهم‌ترین بازار‌های ارزی کشور که نیاز به ساماندهی دارد، بازار ارز توافقی است که در سال‌های گذشته مورد توجه قرار گرفته است.

وی با بیان اینکه مرکز مبادله ارز و طلای ایران، در طراحی مدل کسب و کاری جدید، تسهیل معاملات ارزی در کنار کاهش هزینه جست‌وجو و جورسازی واردکنندگان و صادرکنندگان و ایجاد فضایی مطمئن برای تحقق و تسویه معاملات با حداقل ریسک عدم ایفای تعهدات را پیگیری می‌کند، اظهار کرد: در کنار طراحی مدل کسب و کاری و فنی سامانه جدید، مرکز مبادله به دنبال بازطراحی سامانه‌های قبل از معاملات pre-trade و بعد از معاملات post-trade ارزی است تا بازرگان جهت عرضه و تقاضای ارز، با کمترین و ساده‌ترین فرآیند بتواند عملیات ارزی خود را شروع و پس از طی مراحل قبل از معاملات، انجام معامله در سامانه ارز اشخاص و مراحل بعد از معاملات، ارز خود را عرضه و یا تقاضا کنند.

مدیر ارز بازرگانی و عملیات ارزی مرکز مبادله ایران با اشاره به عدم دخالت دولت در نرخ تالار توافقی اظهار کرد: با توجه به نام این بازار، نرخ این تالار مبتنی بر توافق میان صادرکنندگان و واردکنندگان است.

وی تصریح کرد: در واقع مرکز مبادله تحت نظارت بانک مرکزی به دنبال انسجام، یکپارچه‌سازی و بهینه کردن بازار ارز است و از این‌رو بنا بر آن است که صادرکنندگان و واردکنندگان به جای بازار‌هایی با اطلاعات ناقص که منجر به ایجاد نابهینگی‌هایی در بازار ارز می‌شود، در یک بازار منسجم با ایجاد فضایی جهت بهبود اطلاعات طرفین معامله، با نرخ مدنظر خود، معامله کنند.

مدیر ارز بازرگانی و عملیات ارزی مرکز مبادله ایران در ادامه با اشاره به حجم معاملات در این بازار نیز اظهار کرد: براساس آمار‌های مربوط به سوابق این معاملات، حجم سالانه معاملات این بازار حدود ۱۷ میلیارد دلار است و در نهایت هدف مرکز مبادله ایران آن است که این حجم از معاملات به صورت تدریجی و در طول زمان به بازار متمرکز مزبور اضافه شود.

شهیدی ادامه داد: براین اساس پیش‌بینی می‌شود که در صورت افزایش بهینگی بازار ارز و ایجاد ساختار منسجم و یکپارچه که منجر به ایجاد انگیزه بازرگان برای حضور در این بازار می‌شود، حجم معاملات از این نیز فراتر رود.

مدیر ارز بازرگانی و عملیات ارزی مرکز مبادله ایران درباره زمان راه‌اندازی تالار ارز توافقی نیز گفت: طراحی مدل کسب و کار تالار ارز توافقی ذیل سامانه بازار ارز مرکز مبادله ایران به پایان رسیده و طراحی فناوری آن شروع شده است که به زودی تکمیل می‌شود، اما آزمون‌های مراحل بهره‌برداری از آن به‌طور تدریجی طراحی شده‌اند.

وی ادامه داد: بدین ترتیب می‌توان انتظار داشت که تمامی ذی‌نفعان این بازار پس از انجام تست‌های عملکردی، تست‌های امنیتی و تست‌های نفوذ و ... به تدریج و در طول زمان، معاملات خود را به این بازار منتقل کنند.

شهیدی همچنین در توضیحاتی درباره تاثیر راه‌اندازی این بازار بر صرافی‌ها نیز گفت: تمام موجودیت‌های فعلی این بازار که خدمتی حقیقی به بازرگانان ارائه می‌کنند، به فعالیت خود ادامه خواهند داد.

وی افزود: اما این بازار به دلیل تمرکز، یکپارچگی و شفافیت، هزینه فعالیت‌های ناشی از عدم تقارن اطلاعاتی و فقدان اطلاعات متقابل را کاهش خواهد داد و با توجه به این موضوع فعالیت‌هایی همچون دلالی و سفته‌بازی در مدل کسب و کاری جدید پر هزینه‌تر شده که منجر به کم‌رنگ‌تر شدن فعالیت‌های مذکور خواهند شد؛ بنابراین، مدل جدید طراحی شده، تاثیری بر خدمات مربوط به نقل‌وانتقالات ارزی ندارد.

مدیر ارز بازرگانی و عملیات ارزی مرکز مبادله ایران درباره مشتریان تالار توافقی نیز اظهار کرد: تمام صادرکنندگان مشمول بند (۲) ماده (۸) آیین نامه اجرایی تبصره (۶) بند (ح) ماده (۲) مکرر قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز مصوب ۲۶ اردیبهشت ماه ۱۴۰۳ که ملزم به ایفای معادل ۹۰ درصد ارزش پروانه صادراتی خود به یک یا ترکیبی از روش‌های برگشت ارز به تشخیص خودشان هستند، می‌توانند ارز ناشی از صادرات خود را در این بازار به فروش برسانند.

وی در این راستا افزود: همچنین خریداران این بازار نیز مشتمل بر تمام واردکنندگان دارنده تخصیص ارز معتبر از محل صادرات غیر یا سپرده ارزی دیگران است که می‌توانند در تالار ارز توافقی اقدام به خرید ارز کنند.

شهیدی در ادامه با اشاره به در نظر گرفتن سقف مبادله ارزی برای متقاضیان در تالار ارز توافقی نیز گفت: خریداران و فروشندگان می‌توانند به میزان کل مبلغ مانده گواهی تخصیص/ کوتاژ صادراتی خود به معامله ارز بپردازند و هیچ‌گونه محدودیتی در سامانه معاملات مرکز مبادله ایران به خودی خود برقرار نخواهد بود.