اینترنت ماهواره‌ای در ایران در چه وضعیتی قرار دارد؟

موضوع اینترنت ماهواره‌ای و فعالیت آن در ایران چند سالی است که مطرح شده است.

همانطور که می دانید، خدف پروژه اینترنت ماهواره‌ای استارلینک (Starlink) که زیر نظر شرکت اسپیس‌ایکس(SpaceX) متعلق به ایلان ماسک اداره می‌شود، رساندن اینترنت پرسرعت به بسیاری از نقاط جهان به خصوص مناطقی است که تا پیش از این دسترسی به شبکه اینترنت در آنها ممکن نبوده است.

در واقع شرکت فضایی اسپیس‌ایکس پروژه اینترنت ماهواره‌ای "استارلینک" را در سال ۲۰۱۵ با هدف فراهم کردن پوشش گسترده اینترنت آغاز کرده است.

این ماهواره‌ با توجه به ویژگی‌های ذاتی خود مانند پایداری، انعطاف‌پذیری، تأخیر کم و تأمین ظرفیت قابل ملاحظه و ارزان‌قیمت، توانسته کمک چشمگیری به کاهش شکاف دیجیتال در کشور و سیگنال‌رسانی به مناطق محروم و دورافتاده داشته باشد و با توجه به این موضوع که سرعت رشد و توسعه فناوری در جهان بالاست، پای این فناوری مانند دیگر کشورها به ایران هم باز شده است، البته با ضوابط و شرایط قانونی خاص!

ارائه خدمات استارلینک در ایران پس از غیر مجاز شناخته شدن به دلیل عدم رعایت قوانین سرزمینی این شرکت در جلسه هیأت مقررات رادیویی اتحادیه بین المللی مخابرات مکلف به همکاری با ایران شد و در نهایت پس از پیگیری‌های صورت گرفته اتحادیه جهانی مخابرات (ITU)  ابتدای تابستان سال گذشته این موضوع را اعلام کرد که ارایه خدمات از سوی استارلینک در مرزهای جمهوری اسلامی ایران به دلیل عدم رعایت قوانین سرزمینی، غیرمجاز است.

براساس یکی از قطعنامه‌های ITU، ارایه خدمات از سوی یک شرکت خارجی در چارچوب مرزهای کشور دیگر منوط به دریافت مجوز از سوی آن کشور است که بررسی های صورت گرفته حاکی از آن است که استارلینک برای ارایه اینترنت ماهواره ای هیچ مجوزی را تاکنون از جمهوری اسلامی ایران دریافت نکرده است، اما با گذشت چندین ماه و با پیگیری‌های انجام شده همزمان با اختتامیه کنفرانس جهانی ارتباطات رادیویی (WRC-۲۳) در شهر دبی، قواعد سرزمینی جمهوری اسلامی ایران به امضای مدیرعامل شرکت یاه کلیک رسید تا مقدمات فعالیت قانونی این شرکت برای ارائه خدمات اینترنت ماهواره‌ای در کشور فراهم شود.

براین اساس و با امضای این سند توسط اپراتور یاه ست و پس از طی مراحل اداری مربوطه، پروانه فعالیت در ایران برای ارائه خدمات اینترنت ماهواره‌ای به این شرکت اعطا خواهد شد.

اما از سوی دیگر عیسی زار پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات چندی پیش به وضعیت فعالیت اینترنت ماهواره‌ای در ایران اشاره و اظهار کرده بود که در این دوره، امکان فعالیت قانونی اینترنت ماهواره‌ای با پیگیری های بین‌المللی گسترده به دست آمده و مقدمات آغاز فعالیت اولین اپراتور اینترنت ماهواره‌ای در حال انجام است.

وی در این راستا تاکید کرده است که کمیسیون تنظیم مقررات جهانی(RRB)در جلسه اخیر خود مجددا استارلینک را مکلف به همکاری با ایران کرد.