سرانه تراکنش روزانه هر ایرانی؛ یک‌ونیم تراکنش در روز
صدمین گزارش اقتصادی شاپرک گویای آن است که سرانه تراکنش هر ایرانی به یک‌ونیم عدد در روز می‌رسد.
صدمین گزارش اقتصادی شاپرک گویای آن است که تعداد کل تراکنش‌های پردازش شده مهرماه در این شبکه حدودا ۴٫۱۳میلیارد تراکنش بوده که نسبت به شهریور ۲٫۷۴درصد کاهش داشته اما به‌صورت نقطه‌به‌نقطه نسبت به سال‌گذشته رشدی حدودا ۴۵درصدی داشته است.
براین اساس سرانه تراکنش هر ایرانی به یک‌ونیم عدد در روز می‌رسد. در بحث صادرکنندگی کارت‌های بانکی دارای تراکنش در سوئیچ شاپرک تعداد کل کارت‌های بانکی تراکنش‌دار در مهر ۱۴۰۲ نسبت به شهریور ۱۴۰۲ افزایش ۰٫۷۲درصدی داشته و نرخ رشد در هر سه دسته کارت هدیه و بن‌کارت وکارت‌های اعتباری و کارت‌های برداشت مثبت بوده‌است.
نتایج شاخص بازار در بخش بانک‌های پذیرنده حاکی از آن است که در مهر ۱۴۰۲ بانک سپه به لحاظ تعدادی و بانک ملت به لحاظ مبلغی بیشترین سهم از بازار تراکنش‌ها را به خود اختصاص داده و نخست در بین تمام بانک‌های پذیرنده قرارگرفتند. بانک ملی در نقش صادرکننده کارت، در سه بخش ابزار کارت‌خوان فروشگاهی، اینترنتی و موبایلی پررنگ‌ترین نقش را در مهرماه داشته‌است.
براساس گزارش شاپرک، طی مهرماه امسال در این شبکه مجموعا حدود ۴٫۱۳میلیارد تراکنش صورت‌گرفته که مبلغی در حدود ۱۰۲۲هزار میلیارد تومان را در بر می‌گیرد. بر این اساس، تعداد تراکنش‌های این شبکه نسبت به شهریور از لحاظ تعداد، افتی ۲٫۷۴درصدی داشته اما نسبت به مدت مشابه سال‌گذشته شاهد رشد حدودا ۴۵درصدی بوده‌است.
در بحث خدمات، در بستر شاپرک، خدمات به سه بخش اصلی تقسیم می‌شوند. این بخش‌ها عبارتند از خرید کالا و خدمات، پرداخت قبض و خرید شارژ و مانده‌گیری که در مهر ماه بیشترین میزان خدمات ارائه‌شده مربوط به خرید کالا و خدمات بوده که سهمی حدودا ۹۰درصدی داشته و ۹۸درصد از مبلغ تراکنش را هم به خود اختصاص داده‌است. ۵٫۶۹درصد آن مربوط به پرداخت قبض و خرید شارژ تلفن‌همراه بود و ۴٫۱۱درصد از تراکنش‌ها هم مربوط به تراکنش‌های مانده‌گیری بوده که به‌دلیل مبلغ کم آن، سهم بسیار ناچیزی از لحاظ مبلغی در تراکنش‌های شاپرک داشته‌است.
در بحث ابزار پذیرش، ابزار تراکنشی در شبکه شاپرک به سه بخش ابزار کارت‌خوان فروشگاهی، اینترنتی و موبایلی تقسیم می‌شود. مطابق این گزارش کارت‌خوان‌های فروشگاهی سهم ۹۲درصدی در تراکنش‌های شاپرک داشته‌اند، پس از آن ابزار پذیرش اینترنتی است که سهم ۵٫۵۵درصدی از کل تراکنش‌ها را به خود اختصاص‌داده و در نهایت ابزار پذیرش موبایلی هم سهمی ۲٫۳۸درصدی داشته است. همچنین این گزارش نشان می‌دهد درصد تراکنش‌های موفق در شبکه شاپرک رقمی در حدود ۹۳درصد بوده‌است.
بیشترین علت خطای در تراکنش‌ها مربوط به خطای کاربری بوده که تقریبا موجب ناموفق بودن ۹۰درصد از تراکنش‌ها بوده‌است، پس از آن خطای صادرکنندگی یا خطا از سوی بانک سهمی ۸٫۳۴درصدی داشته است. باقی خطاها مانند خطای پذیرندگی، خطای شاپرک و خطای کسب‌وکار سهم بسیار ناچیزی در ناموفق بودن تراکنش‌ها داشته‌اند.
از سهم بانک‌ها در تعداد و مبلغ کل تراکنش‌های شبکه بانکی می‌توان عملکرد آنها را در کیفیت ارائه خدمات کارتی و بازاریابی سنجید. بر این اساس، هر بانکی که سهم بیشتری را از این شاخص به دست آورده باشد نشان می‌دهد که عملکرد بهتری در این حوزه داشته‌است. در بررسی این شاخص سه حوزه کارت‌خوان‌های فروشگاهی، ابزار پذیرش اینترنتی و ابزار پذیرش موبایلی مورد بررسی قرار می‌گیرند. به‌طور کلی، بانک ملت با پذیرش ۱۸٫۱۵درصد از تعداد تراکنش‌ها بیشترین میزان پذیرش تراکنش‌ها را به خود اختصاص داده‌است اما در بررسی سهم مبلغی، بانک ملت با پذیرش ۱۶٫۸۵درصد از کل مبلغ تراکنش‌ها، نقش پررنگ‌تری داشته‌است.
این درحالی است که بانک سپه در بحث مبلغ پذیرش‌شده، سهمی ۸٫۷۴درصدی داشته که نشان‌دهنده این است بخش زیادی از تراکنش‌های این بانک به تراکنش‌های خرد اختصاص دارد. در بحث سهم تعدادی تراکنش‌های پذیرش‌شده، بانک ملت با سهم ۱۷٫۳۷درصدی و بانک ملی با سهم ۱۱٫۶۱درصدی در جایگاه‌های بعدی قرار دارند. در بحث مبلغ پذیرش‌شده هم پس از بانک ملت، بانک ملی با سهم ۱۱٫۷۶درصدی و بانک صادرات با سهم حدودا ۱۱درصدی در جایگاه‌های بعدی قرار دارند.
بر اساس آمارهای گزارش شاپرک، سه بانک سپه، ملت و ملی ایران به ترتیب بیشترین سهم را از تعداد تراکنش‌های کارت‌خوان‌های سطح کشور داشته‌اند. در حوزه ابزار پذیرش اینترنتی مانند اینترنت‌بانک‌ها، سه بانک ملت، ملی ایران و سامان پیشتازی کرده و سهم بیشتری را در تعداد تراکنش‌ها به خود اختصاص داده‌اند. در تراکنش‌های مربوط به ابزار موبایلی که ازجمله مهم‌ترین آنها می‌توان به کدهای USSD و موبایل‌بانک‌ها اشاره کرد، سه بانک ملت، قرض‌الحسنه رسالت و آینده بیشترین سهم تراکنش‌ها را داشته‌اند.
در بخش سهم بانک‌ها از مبلغ تراکنش‌های شبکه شاپرک نیز در حوزه کارت‌خوان‌ها سه بانک ملت، ملی ایران و صادرات موفق‌تر از دیگران عمل کرده‌اند. در موضوع مبلغ ابزار پذیرش اینترنتی سه بانک ملت، صادرات و سامان پیشتاز بوده و در حوزه ابزار پذیرش موبایلی هم سه بانک ملت، قرض‌الحسنه رسالت و آینده بهتر از دیگران عمل کرده‌اند.
در سامانه شاپرک، به‌طور کلی سه دسته کارت بانکی وجود دارد. دسته اول کارت برداشت، دسته دوم کارت اعتباری و دسته سوم کارت پیش‌پرداخته مانند بن‌کارت و کارت‌های هدیه قرار دارند. در مهرماه سال‌جاری به‌طور کلی حدود ۱۴۵٫۲میلیون کارت بانکی فعال وجود داشته‌است که نسبت به شهریور ماه ۰٫۷۲درصد رشد داشته‌است.
از این تقریبا ۱۴۵میلیون کارت فعال، ۱۳۸میلیون آن کارت برداشت، ۱٫۴میلیون عدد آن کارت اعتباری و تقریبا ۵٫۷میلیون آن نیز کارت‌های پیش‌پرداخته بوده‌اند. با توجه به آمار مهر ماه کارت‌های پیش‌پرداخته ۷٫۲درصد، کارت‌های اعتباری ۵٫۹۴درصد و کارت‌های برداشت ۰٫۴۲درصد رشد داشته‌اند.
بیشترین سهم تعداد کارت‌های فعال در شبکه شاپرک مربوط به بانک ملی است که سهمی ۲۰٫۹۵درصدی داشته است. پس از این بانک، بانک سپه با سهم ۱۱٫۴۴درصدی و بانک ملت با سهم ۱۰٫۸درصدی قرار دارند.
در مهر ماه ۱۴۰۲ بیشترین سهم از تعداد تراکنش‌های صادرشده به بانک ملی ایران، بانک سپه، بانک صادرات ایران و بانک ملت و بیشترین سهم از مبلغ تراکنش‌های صادرشده به بانک ملی ایران، بانک ملت، بانک صادرات ایران و بانک سپه و بیشترین سهم از تعداد تراکنش‌های پذیرش‌شده به بانک سپه، بانک ملت، بانک ملی ایران و بانک صادرات ایران بیشترین سهم از مبلغ تراکنش‌های پذیرش شده به بانک ملت، بانک ملی ایران، بانک صادرات ایران و بانک سپه تعلق داشته است.
اختلاف در تعداد تراکنش‌های صادرشده از پذیرش‌شده هر بانک نشان‌دهنده برتری عملکرد هر بانک از نظر پذیرش یا صدور تراکنش‌های شاپرکی است. بر این اساس، بانک سپه، بانک ملت و بانک پارسیان هریک با ارقام ۲۵۰، ۲۴۳ و ۸۴میلیون، بیشترین اختلاف مثبت در تعداد تراکنش‌های پذیرش‌شده را دارا بوده و بانک ملی ایران، بانک صادرات ایران و بانک کشاورزی با ارقام ۳۵۷، ۱۶۸ و ۱۲۲میلیون، بیشترین اختلاف منفی را در این‌خصوص دارند.