حضور ۴۱ میلیون سهامدار در بورس

مجید عشقی، با اشاره به جزییاتی از اقدامات انجام شده از سوی سازمان بورس و مروری بر اهم اقدامات گذشته و برنامه های پیش روی سازمان بورس و اوراق بهادار برای بازار سرمایه بورس طی ۲.۵ ساله گذشته اظهارکرد: در این دوره از مدیریت سازمان بورس پس از نوساناتی که طی سال های گذشته بر بازار حاکم شده بود همه تلاش خود را به کار گرفتیم تا برنامه‌های این سازمان را به سمت ایجاد تعادل در معاملات بازار، کاهش ضرر و زیان های احتمالی سرمایه گذاران و نیز بازگشت اعتماد از دست رفته سهامداران پیش ببریم که در این راستا اقدام به راه‌اندازی ابزارهای جدید و نیز ایجاد زمینه برای توسعه بازار از طریق تقویت نظام نظارتی هوشمند، افزایش شفافیت و ارتقاء نظام حاکمیت شرکتی نمودیم.

وی نظارت بر حسن اجرای قانون بازار سرمایه را به عنوان اصلی‌ترین وظیفه سازمان بورس و اوراق بهادار معرفی کرد و افزود: طبق آخرین آمار ارایه شده تعداد ۸۵۶ شرکت سهامی عام ثبت شده (ناشر) و بیش از یک هزار نهاد مالی با نظارت سازمان بورس و اوراق‌بهادار در حال فعالیت هستند که تا پایان مهر ۱۴۰۲ بیش از ۶۱ میلیون کد سهامداری صادر شده و اکنون از این تعداد حدود ۴۱ میلیون سهامدار در بازار فعال هستند.

عشقی به تنوع بخشی در روش‌های سرمایه‌گذاری غیرمستقیم برای حمایت از سهامداران اشاره کرد و اظهار داشت: این سازمان به منظور ایجاد زمینه برای کسب بازدهی مناسب سهامداران تازه‌وارد از بورس راه را برای ورود سرمایه‌های خرد به بازار از طریق صندوق‌های سرمایه هموارتر کرد.

«سهام یار»، زمینه‌ساز ایجاد آرامش در بازار سرمایه
رییس سازمان بورس به استفاده از بیمه پورتفوی سهامداران خرد (سهام‌یار) با هدف ایجاد آرامش در بازار سرمایه تاکید کرد و گفت: سازمان بورس در آبان ۱۴۰۱ بیمه سبد سهام سهامداران حقیقی که ارزش پرتفوی آنها تا سقف ۱۰۰ میلیون تومان بود را در دستور کار قرار داد و این اقدام ضمن جلوگیری از روند نزولی بازار سهام زمینه بازگشت آرامش را به این بازار فراهم کرد که بیش از نیم میلیون سهامدار از این طرح استقبال کردند.

وی در ادامه صحبت‌های خود با ایسنا به نمایش رایگان عمق مظنه برای همه سهامداران و به‌صورت رایگان برای اولین بار، افزایش دامنه نوسان، کاهش صف‌های معاملاتی، افزایش دامنه نوسان تا هفت درصد، افزایش نقدشوندگی با حذف حجم مبنا را به عنوان دیگر اقدامات این سازمان برای بهبود بخشیدن وضعیت بازار سرمایه معرفی کرد.

پرداخت سود از طریق سامانه سجام
عشقی در ادامه به اقدامات سازمان بورس در زمینه پرداخت سود از طریق سامانه سجام اشاره و اعلام کرد: هیأت مدیره سازمان بورس و اوراق‌بهادار در بهمن ۱۴۰۱ اقدام به تصویب الزام پرداخت کامل سود به صاحبان سهام حداکثر تا چهارماه پس از تصمیم مجمع عمومی کرد.

رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در ادامه با تاکید بر تصمیم‌گیری سازمان بورس برای سودهای رسوبی شرکت‌ها افزود: پیگیری‌های مستمر سازمان بورس باعث شد تا سود انباشته سهامداران بدون مراجعه به بانک از طریق سجام به حساب آنها پرداخت شود که این روند پرداخت‌ها همچنان ادامه دارد.

به گفته وی، به دنبال تصمیمات اتخاذ شده از سوی مسوولان سازمان بورس اقدامات دیگری مانند راه‌اندازی سامانه توثیق الکترونیکی سهام، الکترونیکی شدن صدور گواهی حق تقدم، سامانه یکپارچه صدور مجوز نهادهای مالی، ارتقای شفافیت و سهولت در صدور مجوزها و صدور الکترونیکی گواهی تمکن مالی در سازمان با هدف توسعه خدمات و ابزارهای سرمایه‌گذاری در دستور کار مدیران این سازمان قرار گرفت.

صدور صدها مجوز فعالیت صندوق و نهاد مالی
عشقی در ادامه با تاکید بر شکسته شدن فضای انحصاری صدور مجوزها اظهار داشت: سازمان بورس طی ۲ سال گذشته علاوه بر صدور مجوز کارگزاری‌های جدید که چندین سال صادر نشده بود، اقدام به صدور صدها مجوز فعالیت صدها صندوق و نهاد مالی کرد.

رییس سازمان بورس و اوراق بهادار با تاکید بر راه‌اندازی معاملات گواهی سپرده شمش طلا در بورس کالا اعلام کرد: این ابزار باعث شد تا فرصت بسیار خوبی برای ورود سرمایه‌های اندک مردم به بازار طلا بصورت کاملا شفاف فراهم شود.

عشقی به حمایت از سرمایه گذاران در بخش انرژی تجدیدپذیر از طریق راه اندازی تالار برق سبز اشاره کرد و گفت: بورس انرژی در خرداد ۱۴۰۲ به منظور کمک به رشد این حوزه اقدام به راه اندازی این حوزه کرد تا از طریق مصرف‌کنندگان صنعتی کمتر تحت تاثیر قطعی برق قرار گیرند. رییس سازمان بورس و اوراق بهادار منافع حاصل از راه‌اندازی تالار سبز را در نخستین سال راه‌اندازی، بیش از ۲,۵۰۰ میلیارد تومان رسید.

وی همچنین به راه‌اندازی «قرارداد آتی» در بورس انرژی از اسفندماه سال ۱۴۰۰ تاکید کرد و اظهار داشت: ایجاد مرجعیت و شاخص قیمت نفت خام در منطقه خاورمیانه و قاره آسیا، امکان پوشش ریسک‌پذیری نوسانات قیمت و سرمایه‌گذاری اهرمی به عنوان اهداف مهم این بازار تلقی می‌شود.

راه‌اندازی بازارهای جدید اوراق بهادار در بورس تهران و فرابورس
وی در ادامه با اشاره به راه‌اندازی بازارهای جدید اوراق بهادار در بورس تهران و فرابورس اعلام کرد: «بازار آتی تک سهم» با هدف کمک به دوطرفه‌شدن بازار سرمایه، پوشش ریسک سرمایه‌گذاران و پاسخگویی به خواسته فعالان بازار سرمایه مبنی بر تکمیل بازار مشتقات راه‌اندازی شد.

عشقی اظهار داشت: همچنین بازار توافقی به منظور نظم‌بخشی به شرکت‌های لیست شده در بازار پایه فرابورس ایجاد شد که فاقد دامنه نوسان و حجم ‌مبنا بوده و معاملات آنها به‌صورت بلوک و عمده و از طریق ایستگاه معاملاتی کارگزاری‌ها انجام می‌شود.

رییس سازمان بورس و اوراق بهادار به راه اندازی بازار نوآفرین در فرابورس اشاره کرد و اعلام کرد: این بازار به منظور تأمین مالی و با تمرکز بر پذیرش شرکت‌های دانش‌بنیان و استارت‌آپی راه اندازی شد ومختص شرکت‌هایی است که ریسک بالاتری دارند.

ابلاغ دستورالعمل جدید حاکمیت شرکتی
عشقی با تاکید بر اصلاح دستورالعمل حاکمیت شرکتی اظهار داشت: سازمان بورس و اوراق‌بهادار از اواخر دهه ۸۰ و در راستای حمایت از منافع سهامداران، آیین‌نامه‌ها و موضوعات پیرامون حاکمیت شرکتی را مورد بررسی قرار داد که در نهایت در سال ۱۳۹۷دستورالعمل جدیدی را ابلاغ و اجرای آن برای شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس تهران و فرابورس ایران را الزامی کرد. رییس سازمان بورس و اوراق بهادار خاطرنشان کرد: این دستورالعمل در دوره جدید اصلاح و در تاریخ ۲۲ آذر ماه ۱۴۰۱ ابلاغ شد، هم اکنون چک لیست‌های ارزیابی رعایت آن برای حسابرسان مستقل که نقش موثری در دستورالعمل جدید رتبه‌بندی ناشران خواهد داشت نیز آماده و ارائه شده است.

برگزاری میز صنعت با هدف بررسی مشکلات صنایع
وی به برگزاری «میزهای صنعت و رتبه‌بندی ناشران» با هدف بررسی وضعیت و مشکلات صنایع اشاره کرد و گفت: هدف اصلی این جلسات، بررسی وضعیت، مشکلات صنایع و ناشران حاضر در بازار سرمایه، تشویق ناشران برتر، ارتقای انگیزه و مشوق‌ها برای حفظ حداکثری حقوق سهامداران است که تاکنون بیش از ۲۰ جلسه میز صنعت برگزار شده است.

عشقی با تاکید بر اینکه حذف قیمت‌گذاری دستوری از برخی صنایع مانند سیمان و فولاد باعث افزایش سودآوری این صنایع، ایجاد تعادل قیمتی در بازار و حذف رانت شد، گفت: عرضه برخی محصولات مانند فولاد، سیمان و خودرو در بورس کالا با همکاری وزارت صمت باعث کمرنگ شدن تاثیر قیمت‌گذاری دستوری و رشد انگیزه تولیدکنندگان شد.

رییس سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه نرخ خوراک گاز و سوخت صنایع» در اثر تنش میان روسیه و اوکراین در بهمن‌ماه ۱۴۰۰ به شدت افزایش یافت و به رقم بی‌سابقه ۳۳ سنت درهر متر مکعب رساند، گفت: با پیگیری سازمان بورس و اوراق‌بهادار سقف ۵ هزار تومانی برای نرخ خوراک مصوب شد، تداوم پیگیری‌های‌ سازمان در سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ نیز مانع از تغییرات جدی در فرمول نرخ خوراک شد که این اتفاق نقش به سزایی را در پیش‌بینی پذیری سهم داشت.

وی با اشاره به اقدامات انجام شده در حوزه مالیات بردرآمد شرکت‌های تولیدی اعلام کرد: به منظور حمایت از تولید داخل و افزایش ظرفیت خطوط تولید و با پیگیری‌های مستمر سازمان بورس و اوراق‌بهادار، مالیات بردرآمد شرکت‌های تولیدی در بودجه سال ۱۴۰۱ از ۲۵ به ۲۰ درصد و در بودجه سال ۱۴۰۲ نیز از ۲۵ به ۱۸ درصد کاهش یافت.

عرضه خودرو در بورس کالا با هدف کاهش تلاطمات قیمتی در بازار
عشقی به عرضه خودرو در بورس کالا اشاره کرد و گفت: به دنبال تلاطمات جدی در قیمت بازار آزاد و ساز و کار غیرمنطقی قرعه کشی خودرو سازمان بورس زمینه را برای عرضه خودرو در بورس فراهم کرد که با این اقدام به جای آنکه اختلاف قیمت کارخانه و بازار خودروها به جیب دلالان برود، بین خریداران و خودورسازان تقسیم شد و این امر زمینه‌ساز افزایش درآمدهای مالیاتی دولت بود.

رییس سازمان بورس و اوراق بهادار اظهار داشت: از همان روزهای ابتدایی تصدی تیم مدیریتی جدید اقداماتی مانند به روز رسانی، ارتقاء، هوشمندسازی و مکانیزه‌سازی هشدارهای نظارتی با هدف بهبود نظام نظارتی و همچنین جلوگیری از شائبه‌های مربوط به نقش سلیقه‌ ناظر در امر نظارت در دستور کار جدی سازمان بورس قرار گرفت و هم اکنون ۴ سامانه نظاتی «بیدار»، «آرامیس»، «نهان» و «دیده‌بان» در حال نظارت دقیق بازار هستند.

پرداخت پاداش به سوت زنان
وی توجه ویژه به رویکرد نظارت مردمی از طریق درگاه گزارشگری تخلفات و یا فساد در بازار سرمایه رابا ارایه اسناد و مدارک لازم به عنوان اقدامات موثر این سازمان در سال‌های اخیر معرفی کرد و افزود: این اتفاق گزارشگران را از فرصت دریافت پاداش بی‌بهره نگذاشت، از پاییز ۱۴۰۰ تاکنون رأی قطعی ۴ پرونده اعلام گزارشگری حرفه‌ای صادر و سازمان بورس رقمی بالغ بر۳۰۰ میلیون تومان را به ۴ سوت‌زن پرداخت شد.

عشقی به انتشار اسامی مدیران متخلفی که در روندهای رسیدگی داخلی در سازمان و نیز مراجع قضایی محکوم شده‌اند اشاره کرد و گفت: به دنبال پیگیری سازمان بورس برای «افزایش اثربخشی و کارایی نظارت با تدابیر پیشگیرانه و حمایت‌های حقوقی»، مفاد بند (ز) ماده ۹۹ قانون برنامه پنجم توسعه و بند (چ) ماده ۳۶ قانون احکام دائمی توسعه کشور (افشای تخلفات مدیران) پس از ۱۳ سال وقفه، با تصویب دستورالعمل مربوط در سال ۱۴۰۱ اجرایی شد.

رییس سازمان بورس و اوراق بهادار به راه اندازی شعبه تخصصی شورای حل اختلاف ویژه بازار سرمایه با همکاری قوه قضائیه، در تیر ماه ۱۴۰۲ و در محل سازمان بورس و اوراق‌بهادار اشاره کرد و گفت: این شعبه برای میانجی‌گری کیفری در پرونده‌های بازار سرمایه راه‌اندازی شد و از مهمترین مزایای افتتاح این شعبه می‌توان به جبران خسارات ناشی از جرم در مراحل اولیه، رسیدگی بدون تحمیل هزینه‌های دادرسی، حق الوکاله و دیگر هزینه‌ها با سرعت بیشتر اشاره کرد.

امضای تفاهم‌ همکاری پلیس امنیت اقتصادی فرماندهی انتظامی و سازمان بورس
وی همچنین با تاکید بر امضای تفاهم‌ همکاری پلیس امنیت اقتصادی فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران و سازمان بورس و اوراق‌بهادار اظهار داشت: این تفاهم نامه در مهر ۱۴۰۲ با هدف ارتقای سطح امنیت اقتصادی، مواجهه به موقع و قاطع با مجرمان، پیشگیری از وقوع جرایم، تسریع در روند کشف، مستندسازی و پیگیری جرایم توسط سازمان بورس به عنوان ضابط قضایی در بازار سرمایه منعقد شد.

افزایش ظرفیت تامین منابع مالی و تشکیل سرمایه مورد نیاز صنایع
عشقی به افزایش ظرفیت تامین منابع مالی و تشکیل سرمایه مورد نیاز صنایع برای پیشبرد و تکمیل طرح‌های توسعه‌ای اشاره کرد و افزود: در این زمینه استفاده از ابزارهای تامین مالی موجود در بازار سرمایه مانند انتشار صکوک، افزایش سرمایه، تامین مالی جمعی یا تشکیل شرکت سهامی عام را در دستور کار قرار دادیم که سفرهای استانی متعدد به منظور برقراری ارتباط نزدیک با صنایع و ترویج ظرفیت‌های این بازار برای صنایع بزرگ تاثیر بسزایی را در تحقق این امر داشته است.

جزییات انتشار اوراق مالی اسلامی
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در ادامه به جزییاتی از انتشار اوراق مالی اسلامی اشاره کرد و گفت: ارزش اوراق منتشر شده در سال ۱۴۰۱ رقمی بالغ بر ۲۹۸ همت بود که از این رقم ۱۶۳ همت (۵۵ درصد) اوراق توسط بخش دولتی، ۱۰ همت (۳ درصد) از طریق شهرداری‌ها و ۱۲۵ همت (۴۲ درصد) توسط بخش خصوصی منتشر شد.

وی تاکید کرد: جمع اوراق منتشر شده در سال ۱۴۰۲ رقمی معادل ۳۷۸ همت بود که میزان تامین مالی از طریق انتشار اوراق در سال گذشته با افزایش قابل توجهی نسبت به سال ۱۴۰۱ مواجه بود. در این میان مبلغ ۴ همت اوراق توسط شهرداری‌ها و ۶۱ همت از طریق بخش خصوصی منتشر شده است.

صدور نخستین مجوز عرضه عمومی شرکت پروژه
عشقی خاطرنشان کرد: نخستین مجوز عرضه عمومی شرکت پروژه (بعنوان یک ابزار نوین طراحی شده توسط سازمان بورس) به منظور تأمین مالی طرح‌های بیواتانول شرکت گسترش سوخت سبز زاگرس به میزان ۲ همت در ۱۱ شهریور ۱۴۰۲ صادر و پذیره‌نویسی سهام این شرکت هشتم و نهم مهرماه ۱۴۰۲ در بازار سرمایه‌گذاران حرفه‌ای بورس تهران با موفقیت انجام شد.

رییس سازمان بورس و اوراق بهادار اظهار داشت: همچنین در سال ۱۴۰۲ میزان درخواست‌ها برای تامین مالی جمعی که یکی دیگر از ابزارهای نوپا و موفق بازار سرمایه به خصوص برای شرکت‌های دانش‌بنیان و کوچک و متوسط است با افرایش چشمگیری همراه شد و از مبلغ ۶۲۰ میلیارد تومان در سال ۱۴۰۱ به ۲.۲ همت در سال ۱۴۰۲ افزایش یافت.

مجموع افزایش سرمایه شرکت‌ها در ۲ سال گذشته
وی با اعلام اینکه مجموع افزایش سرمایه شرکت‌ها در سال ۱۴۰۱ رقمی حدود ۲۹۴ همت بود که این رقم در سال ۱۴۰۲ تحت تاثیر پیگیری‌های صورت گرفته از سوی سازمان بورس با افزایش همراه شد و به عدد ۴۳۴ همت رسید، افزود: در این زمینه رقم افزایش سرمایه از محل مطالبات و آورده نقدی از ۶۰ همت در سال ۱۴۰۱ به عدد ۱۱۰ همت در سال ۱۴۰۲ افزایش یافت. عشقی همچنین به جزییات انتشار اوراق مالی اسلامی در سال ۱۴۰۲ اشاره کرد و گفت: افزایش سرمایه از محل سلب حق تقدم بالغ بر ۱۱ همت، از محل سود انباشته و اندوخته ها ۲۷۱ همت و از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها ۴۲ همت بوده است.

عشقی اعلام کرد که مجموع پرونده‌های در حال رسیدگی برای افزایش سرمایه‌ شرکت‌ها، رقم ۲۰۲ همت بوده است.

رییس سازمان بورس و اوراق بهادار به عرضه اولیه شرکت ها در بورس و فرابورس طی ۲ سال اخیر تاکید کرد و گفت: در سال ۱۴۰۱ تعداد ۱۲ شرکت درخواست پذیرش در بورس تهران را داشتند که از این میزان ۴ شرکت وارد مرحله عرضه اولیه شدند، طبق گزارش ارزش‌گذاری، ارزش این شرکت‌ها رقمی معادل ۷۲ همت بود ومیزان تامین مالی این شرکت‌ها در روز عرضه اولیه ۳ همت اعلام شده است وی اظهار داشت: در بازه زمانی اعلام شده، تعداد ۸۸ شرکت به دنبال پذیرش در فرابورس بودند که در نهایت عرضه اولیه ۲۰ شرکت با ارزش ۷۸ همت در این بازار انجام شد. عشقی همچنین به تعداد عرضه اولیه های انجام شده در سال ۱۴۰۲ تاکید کرد و افزود: در سال ۱۴۰۲ تعداد ۵۴ شرکت‌ درخواست پذیرش در بورس و ۱۳۳ شرکت به دنبال ورود در فرابورس بودند که عرضه اولیه۴ شرکت در بورس تهران و نیز ۲۵ شرکت در فرابورس انجام شد.

رییس سازمان بورس و اوراق بهادار خاطرنشان کرد: طبق گزارش ارزش‌گذاری، ارزش شرکت‌های عرضه شده در بورس تهران و فرابورس به ترتیب ۲۶ همت و ۴۸ همت اعلام شد و میزان تامین مالی در روز عرضه اولیه برای بورس تهران ۱.۵ همت و فرابورس ۸ همت بوده است.