چرا بانک‌ها وام اجاره مسکن نمی‌دهند؟

مستاجرهای متقاضی وام اجاره (تسهیلات ودیعه) در سال۱۴۰۳، با دو بهانه تازه شبکه‌بانکی روبه‌رو شده‌اند؛ «ابلاغیه سال جدید هنوز نیامده است»، «فعلا اعتبار نداریم». 

در این مواقع بانک‌ها در اجرای سیاست «حمایت مالی از مستاجر» سه دسته‌ شده‌اند. این مسیر ۳ اشکال دارد.

سیاست کمک مالی به مستاجرها برای پوشش بخشی از هزینه اجاره‌‌‌نشینی، طی نزدیک به دو ماه گذشته از 1403، به در بسته سیستم بانکی برخورد کرده است.

 وضعیت درخواست وام اجاره، مواجهه بانک‌ها با متقاضیان و همچنین اوضاع پرداخت این تسهیلات حاکی از آن است که در سال‌جاری که هنوز «فصل اصلی نقل و انتقال مستاجرها» شروع نشده، بانک‌های مشمول پرداخت وام ودیعه اجاره مسکن، سه دسته شده‌‌‌اند. 

دسته اول در لیست ثبت‌‌‌نام نیستند چون اعتبار ندارند، دسته دوم در لیست هستند اما در مراجعه حضوری متقاضی به برخی شعب، پاسخ «اعتبار نداریم» یا «منتظر ابلاغیه جدید سال‌جاری» هستیم را می‌دهند و اما دسته سوم که هم در لیست هستند و هم اعتبار دارند، متقاضی را برای رساندن به وام اجاره وارد ماراتن پیچیده و بعضا غیرقابل رسیدن می‌کنند. 

در این میان بررسی‌‌‌ها درباره فرمول و مسیر تعریف شده برای ارائه وام ودیعه –فارغ از رفتار فعلی بانک‌ها- نشان می‌دهد، این مسیر سه اشکال دارد به‌طوری که اگر‌چه «مبلغ وام»، نسبتا قابل قبول است اما توان تحت‌‌‌تاثیر قرار دادن حال و آینده مستاجرها را به صورت کامل ندارد.

بر اساس آخرین آمارهای رسمی ارائه‌شده، میزان اجاره‌‌‌بها در مناطق شهری کشور در سال گذشته و ابتدای امسال حدود 40درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش پیدا کرده است. 

این رشد اجاره‌‌‌بها با توجه به رشد درآمد و توان مالی مستاجرها، رشد بالایی به‌‌‌شمار می‌رود و این به آن معناست که باتوجه به توان مالی مستاجران، آنها در پرداخت اجاره‌‌‌بها و هزینه لازم و کافی برای اجاره‌‌‌نشینی با شرایط سختی مواجه هستند.

در چنین فضای معیشتی برای مسکن مستاجران، سیاستگذار از حدود دو سال قبل، سیاست پرداخت تسهیلات حمایتی برای پوشش بخشی از اجاره‌‌‌بها را در دستور کار قرار داده است. 

اما از آنجا که این سیاست باید توسط شبکه بانکی به سرانجام برسد موانع، بوروکراسی و بهانه نبود اعتبار باعث شده است، این سیاست آن‌طور که باید تحقق پیدا نکند.