نحوه تاثیرگذاری بهبود تراز تجاری بر بازار ارز چگونه است؟

طبق جدیدترین آمار گمرک، ارزش صادرات ایران در ۱۰ ماهه 1403 نسبت به مدت مشابه ساله گذشته افزایش ۱۸ درصدی داشته و براین اساس حجم تجارت خارجی کشور به حدود ۱۰۴ میلیارد دلار رسیده است.

طی این مدت ۱۰ ماهه ۵۷.۸ میلیارد دلار برای واردات کالاهای اساسی و دارو، تجاری و بازرگانی و خدمات صورت گرفته است و بخش اعظمی از نیازهای ارزی کشور تاکنون پوشش داده شده است.

تراز تجاری کشور براساس این آمار همچنان منفی است و همین امر به معنای آن است که بخشی از متقاضیان ارز برای خرید ارزهای عمده باید به بازار غیررسمی مراجعه کنند و یا در صف انتظار برای تخصیص ارز بمانند که این افزایش تقاضا افزایش قیمت را هم به دنبال دارد.

براین اساس بررسی آمارها از سال ۱۳۸۰ تا سال ۱۴۰۱ حاکی از آن است که در تمامی این سال ها، حساب جاری بدون نفت کشور منفی بوده است که به معنای فزونی ارزش واردات بر ارزش صادرات غیرنفتی است.

اما طبق گزارش بانک مرکزی در دو دهه اخیر خالص خروج سرمایه در بیشتر سال های این دوره منفی است و در نهایت برآیند این دو مورد، کسری تراز پرداخت های کشور در تمامی این سالها را به همراه داشته و عملاً این درآمدهای نفتی است که نقش جبرانی را بازی کرده است.

استفاده از ذخایر ارزی حاصل از فروش نفت در سال های اخیر به اهرمی برای تنظیم تراز تجاری ایران تبدیل شده تا کسری ها در مسیر تجارت کشور برداشته شود؛ به همین دلیل درآمدهای ناشی از فروش نفت نتوانسته به عنوان یک پشتوانه ارزی بالا برای کشور مورد استفاده قرار گیرد.